Czy zagraniczny pracodawca akceptuje polskie zwolnienie lekarskie i jak wygląda to w praktyce?

Zwolnienie lekarskie (L4) dla osoby zatrudnionej przez zagranicznego pracodawcę jest możliwe, jednak jego akceptacja zależy od systemu ochrony socjalnej danego kraju oraz od tego, gdzie pracownik podlega ubezpieczeniom społecznym. W Polsce e-zwolnienie (e-ZLA) trafia wyłącznie do ZUS, dlatego pracując za granicą trzeba spełnić dodatkowe wymagania formalne.

• Akceptacja L4 zależy od miejsca opłacania składek na system ubezpieczeń społecznych.
• E-zwolnienie ZUS nie działa automatycznie u zagranicznego pracodawcy.
• Pracodawcy często wymagają lokalnych formularzy chorobowych, np. niemieckich lub brytyjskich.
• Zwolnienie od polskiego lekarza bywa akceptowane po tłumaczeniu.
• Telemedycyna umożliwia uzyskanie diagnozy, ale przepisy zależą od kraju zatrudnienia.

Zobacz też: E-zdrowie w Polsce na tle Europy – gdzie jesteśmy?

Czy pracując u zagranicznego pracodawcy można korzystać z polskiego L4?

Pracując u zagranicznego pracodawcy można korzystać z polskiego L4 wyłącznie wtedy, gdy pracownik jest objęty polskim systemem ubezpieczeń społecznych. Dotyczy to m.in. pracowników delegowanych oraz wybranych osób wykonujących zdalną pracę z Polski na podstawie umowy o pracę.

Jeżeli składki są płacone do ZUS, e-zwolnienie (e-ZLA) funkcjonuje tak samo jak przy zatrudnieniu w Polsce. Badania dotyczące transgranicznej koordynacji świadczeń wskazują, że kluczowym elementem jest jednoznaczna przynależność do konkretnego systemu zabezpieczenia społecznego, a nie sam kraj pracodawcy.

W sytuacji, gdy pracownik podlega ubezpieczeniu w innym kraju, polskie L4 nie będzie ważnym dokumentem i trzeba stosować lokalne zasady związane ze zwolnieniami chorobowymi. Wówczas wymagane może być np. badanie u lekarza zagranicznego lub przedstawienie dokumentu w formie określonej przepisami kraju zatrudnienia.

Jak wygląda uzyskanie zwolnienia u lekarza w Polsce przy pracy dla firmy z zagranicy?

Uzyskanie zwolnienia u lekarza w Polsce jest możliwe, jeśli diagnoza lekarska wskazuje na niezdolność do pracy. Polscy lekarze mogą wystawić e-ZLA, jednak w przypadku zagranicznego zatrudnienia dokument nie zostanie automatycznie wysłany do pracodawcy.

Pacjent otrzymuje potwierdzenie zwolnienia i samodzielnie przekazuje je pracodawcy zgodnie z przepisami obowiązującymi w kraju zatrudnienia. W państwach takich jak Niemcy, Francja czy Wielka Brytania wymagane są lokalne formularze – odpowiednio Arbeitsunfähigkeitsbescheinigung, arrêt de travail czy fit note.

Badania dotyczące jakości telemedycyny pokazują, że konsultacje zdalne pozwalają na skuteczną ocenę zdolności do pracy, szczególnie w sytuacjach, gdy pracownik wykonuje pracę zdalną. Mimo to akceptacja dokumentu zależy od pracodawcy i prawa danego kraju.

Czy zagraniczny pracodawca zawsze uzna polskie zwolnienie lekarskie?

Zagraniczny pracodawca nie zawsze uzna polskie zwolnienie lekarskie, ponieważ obowiązują go przepisy kraju, w którym odprowadzane są składki. Pracodawca może wymagać dokumentu wystawionego przez lekarza zagranicznego, a czasem także tłumaczenia przysięgłego.

W praktyce polskie L4 jest akceptowane tylko przez tych pracodawców, którzy dopuszczają dokumentację spoza swojego kraju lub mają pracowników zdalnych świadczących pracę z terytorium Polski. Badania prawnoporównawcze wskazują, że regulacje dotyczące niezdolności do pracy różnią się między państwami Unii Europejskiej mimo wspólnej koordynacji systemów.

Przy pracy u pracodawcy spoza UE (np. USA lub UK po brexicie) konieczne jest każdorazowe sprawdzenie procedur, ponieważ wymogi formalne mogą być bardziej restrykcyjne.

Lista najczęściej spotykanych zasad akceptacji:

• Pracodawca wymaga lokalnego zwolnienia z kraju zatrudnienia.
• Polskie L4 akceptowane jest po tłumaczeniu przysięgłym.
• Firma wymaga diagnozy od lekarza w swojej jurysdykcji.
• Zwolnienie można przekazać w formie skanu lub dokumentu elektronicznego.

Jak postępować, aby zwolnienie było ważne u zagranicznego pracodawcy?

Aby zwolnienie było ważne u zagranicznego pracodawcy, należy stosować się do procedur obowiązujących w kraju zatrudnienia. Pierwszym krokiem jest ustalenie, gdzie opłacane są składki zdrowotne i społeczne, ponieważ to one decydują o tym, jakie przepisy obowiązują pracownika.

W przypadku konieczności dostarczenia dokumentu w lokalnej formie warto skorzystać z wizyty u lekarza zagranicznego lub międzynarodowej konsultacji online, która działa zgodnie z prawem danego kraju. Badania nad efektywnością telemedycyny transgranicznej wskazują, że usługi online są skutecznym narzędziem, jeśli spełnione są standardy prawne i diagnostyczne.

Pracownik zdalny powinien każdorazowo poinformować pracodawcę o miejscu świadczenia pracy, ponieważ różnice w systemach prawnych mogą wpływać na sposób uzyskania i dostarczenia zwolnienia.

Lista bezpiecznych działań pracownika:

• Sprawdzenie, gdzie odprowadzane są składki.
• Ustalenie, czy pracodawca akceptuje polskie L4.
• W razie potrzeby uzyskanie lokalnego zwolnienia.
• Dostarczenie dokumentu w terminie wymaganym przez przepisy kraju pracodawcy.

Q&A

Czy polski lekarz może wystawić L4 dla osoby pracującej za granicą?
Tak, ale tylko jeśli pracownik podlega polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych.

Czy zagraniczny pracodawca zaakceptuje polskie e-ZLA?
Tylko wtedy, gdy pozwalają na to przepisy kraju zatrudnienia lub polityka firmy.

Czy muszę wykonać tłumaczenie przysięgłe L4?
W wielu krajach tak, szczególnie gdy zwolnienie nie jest w lokalnym formacie.

Czy telemedycyna wystarczy do uzyskania zwolnienia?
Tak, ale jego ważność zależy od tego, w jakim kraju pracownik podlega ubezpieczeniu.

Źródła

1. European Commission — Coordination of Social Security Systems.
2. OECD — Cross-border telemedicine and labour mobility analyses.
3. Cochrane Library — Telemedicine reliability in clinical assessment.
4. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej — zasady wystawiania e-ZLA.